Co mierzą narzędzia psychometryczne stosowane w Polsce do diagnozy predyspozycji kierowców? Doniesienie z badań
Journal Title: Roczniki Psychologiczne - Year 2015, Vol 18, Issue 1
Abstract
Poziom bezpieczeństwa kierowców drogowych wymaga poprawy mechanizmu doboru kandydatów na kierowców zawodowych. Do tej pory powszechną praktyką jest dopasowywanie narzędzi diagnostycznych do konstruktów teoretycznych opisujących cechy i umiejętności uważane za przydatne w ruchu drogowym. W naszym podejściu zdecydowaliśmy się na podejście komplementarne i analizowaliśmy, co naprawdę zmierzą metody stosowane przez praktyków polskiej psychologii transportu i jakie odpowiadają im konstrukty teoretyczne. Uzyskane wyniki są traktowane jako pierwszy krok w kierunku określenia trafności prognostycznej narzędzi psychometrycznych. Analizy opierają się na wynikach badań testowych 300 kierowców zawodowych, mężczyzn w wieku 21-65 lat. W próbie byli reprezentowani w równej liczbie przedstawiciele sześciu grup: uczestnicy kolizji; uczestnicy wypadku, sprawcy kolizji, sprawcy wypadku, zatrzymani pod wpływem alkoholu oraz tacy, którzy nigdy nie uczestniczyli w żadnej w powyższych sytuacji. Analizie poddano 27 wskaźników, wyodrębnionych z dziewięciu narzędzi diagnostycznych powszechnie stosowanych przez psychologów transportu w Polsce. Przeprowadzono eksploracyjną analizę czynnikową, aby znaleźć ukrytą strukturę tych narzędzi. Kryterium Kaisera pozwoliło nam zidentyfikować rozwiązanie 8-czynnikowe jako optymalne. Uzyskane czynniki to: uwaga, dokładność spostrzegania wzrokowego, czujność umysłowa, wspólnotowość, sprawność reakcji i podejmowania decyzji, zdolności umysłowe (indukcja logiczna i dostrzeganie analogii), sprawczość, wrażliwość na aprobatę społeczną.
Authors and Affiliations
Oleg Gorbaniuk, Bohdan Rożnowski, Adam Biela, Maria Biela-Warenica
Rekursja jako wspólna podstawa procesów umysłowych, komunikacyjnych i językowych
Od kilkunastu lat na łamach zagranicznych czasopism toczy się debata wokół rekursywności ludzkich procesów umysłowych. Jej inicjator i główny propagator terminu „rekursja” (recursion) to Noam Chomsky. Ogranicza on jej wy...
Zrozumieć dane i starać się rozwiązać problem
Can Humility Bring Happiness in Life? The Relationship Between Life Aspirations, Subjective Well-Being, and Humility
A survey was carried out to explore the relationship between life aspirations, subjective well-being, and humility (i.e., accepting one's own limitations, accepting oneself and reality, no desire for control, making use...
Przegląd badań nad mimowolnymi wspomnieniami autobiograficznymi. Perspektywy badawcze
Przedmiotem artykułu są wspomnienia autobiograficzne powstające spontanicznie, bez wcześniejszej intencji ich przywołania, w populacji osób zdrowych. Mimowolne wspomnienia odróżniono od wspomnień intruzywnych oraz wspo...
Polscy psychologowie nie gęsi i swój język mają
Punktem wyjścia do dyskusji na temat ewentualnej osobliwości badań naukowych prowadzonych przez psychologów w Polsce oraz kwestii publikowania przez nich prac w rodzimym języku jest otwierający niniejszy numer Roczników...