Dzieje starożytne w Fasciculus temporum Wernera Rolevincka
Journal Title: Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi - Year 2014, Vol 7, Issue
Abstract
Powstały w latach 1468-1472 Fasciculus temporum kartuza Wernera Rolevincka należy do ostatniej fali średniowiecznych kronik uniwersalnych, które swe upowszechnienie zawdzięczają już nowemu medium druku. Niemniej treści przekazywane przez tę kronikę w odniesieniu do historii starożytnej, zaskakują swym konserwatyzmem. W porównaniu z takimi kronikami jak Marcina Polaka (XIII w.) lub nawet wcześniejszymi, Rolevinck ani na jotę nie wydaje się nowocześniejszy ani pod względem relacjonowanych wydarzeń ani ich interpretacji. Tymczasem współczesna mu historiografia renesansowa traktowała starożytność już w inny sposób. Niemniej to właśnie Fasciculus temporum zażywał niezwykłej popularności, rozpowszechniony w czternastu wydaniach w pierwszym dziesięcioleciu po ukazaniu się editio princeps, i w co najmniej kolejnych czternastu do śmierci autora w 1502 r., by nie wspomnieć o przekładach na języki narodowe. Zjawisko popularności dzieła Rolevincka daje się wytłumaczyć tylko poprzez skierowanie wzroku ku zupełnie innemu odbiorcy niż publiczność wysoko wykształcona, czyli typowy czytelnik średniowiecznych kronik uniwersalnych. Fasciculus temporum należy postrzegać jako element ruchu religijnego zwanego devotio moderna. Kronika ta powstała z myślą nie tyle o intelektualistach co zwykłych ludziach, którzy mieli przy jej pomocy poznawać naukę o boskim planie zbawienia wpisanym w dzieje ludzkości. Odnotowywała podstawowe wydarzenia i postaci historii biblijnej i późniejszej, porządkując je chronologicznie. Przedstawiała także oryginalną wizualizację dziejów, osiągniętą w drodze specyficznego rozplanowania graficznego tekstu, podkreślającego ciągłość historii. Wizualizacja ta mogła więc być wykorzystywana nie tylko do celów dydaktycznych lecz także do medytacji. Co więcej, wszytko wskazuje na to, że sięgnięcie przez Rolevincka po druk nie było dziełem przypadku lecz całkowicie świadomym zabiegiem, mającym na celu jak najszersze upowszechnienie książki. Cecha ta również łączy kartuskiego autora z devotio moderna.
Authors and Affiliations
Jacek Soszyński
Keywords
Related Articles
- EP ID EP72024
- DOI -
- Views 81
- Downloads 0
The Massalany Estate Library in the deposits of the Hrodna State Historical and Archeological Museum
The Massalany Estate Library of the Bisping family like other private libraries of Hrodna region were lost during the World War II. The history of this library dates back to 1853 when the estate was founded. The library...
Książki gdańskich przyrodników w zbiorach rękopisów Biblioteki Głównej Narodowego Muzeum Historii Naturalnej (Muséum National d’Histoire Naturelle)
W XVII i XVIII w. gdańska szkoła przyrodnicza odgrywała ważną rolę w rozwoju historii naturalnej i położeniu podwalin pod nowoczesną biologię. W tym okresie gabinet przyrodniczy króla Francji, a następnie Narodowe Muzeum...
Międzynarodowy Kongres „500 lat białoruskiego drukarstwa książkowego” („500 гадоў беларускага кнігадрукавання”) Mińsk (Białoruś), 14-15 IX 2017 r.
-
Prace Józefa Grycza nad organizacją bibliotekarstwa publicznego w latach 1945–1949. Część II
Tekst stanowi drugą część artykułu opublikowanego w t. 5 „Z badań nad książką i księgozbiorami historycznymi” z 2011 r. W pierwszej części przedstawiono udział Józefa Grycza w pracach nad Dekretem o bibliotekach i opiece...
Samizdat publications and uncensored publications from Poland in the archives of The Research Centre for East European Studies at the University of Bremen and their collection from the 1980s
The article briefly describes the aims of Research Centre for Eastern Europe / Forschungsstelle Osteuropa. It was first founded in May 1982 as „The Research Centre for Independent Literature and Social Movements in Easte...