Karahayıt’ta (Denizli) Hayıt Ağacının (Vitex agnus-castus L.) Geleneksel Kullanımı
Journal Title: PHASELIS: Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi - Year 2017, Vol 0, Issue 3
Abstract
Ballıbabagiller (Lamiaceae) familyasının bir türü olan hayıt (Vitex agnus-castus L.), Akdeniz ikliminin etkisi altında, Akdeniz ve Ege kıyılarında yetişmekte olup antikçağdan günümüze birçok alanda kullanılan bitkiler arasında önemli bir yere sahiptir. Anadolu’da, hayıtın yoğun olarak yetiştiği bazı yerleşimlerde, bitkinin yöre halkı için taşıdığı önemden dolayı ismini hayıt ağacından alan Karacahayıt, Karahayıt, Hayıtlı olarak adlandırılan birçok yerleşim bulunmaktadır. Denizli kent merkezine 20 km mesafede bulunan Karahayıt da bu yerleşim alanlarından birisidir. Bu çalışmada, hayıt ağacının, yöre halkı tarafından eskiden beri ne şekilde bilindiği, tanındığı ve kullanıldığı araştırılmış, bu bilgilerin kayıt altına alınması ve gelecek kuşaklara aktarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Karahayıt’ta yaşayan insanlarla hayıt ağacı ile ilgili yüz yüze görüşmeler yapılmış ve kullanım ile uygulama yöntemleri bir araya getirilerek bilgiler kayıt altına alınmıştır. Karahayıtlılar tarafından eskiden daha yoğun kullanıldığı tespit edilen hayıtın, halk tıbbında, el sanatlarında, haşerelere karşı, esans ve beslenme amaçlı olarak birçok alanda kullanıldığı belirlenmiş; ancak günümüzdeki modernleşmeye bağlı olarak bu kullanımların gitgide azaldığı, bitkiyi kullanan neslin ölümleriyle birlikte, hayıtla ilgili bilgi birikiminin yok olmaya yüz tuttuğu görülmüştür.
Authors and Affiliations
Bilge YILMAZ KOLANCI
Keywords
Related Articles
- EP ID EP316217
- DOI 10.18367/Pha.17002
- Views 96
- Downloads 0
Phaselis Merkezi (Kent) Limanı
Pamphylia Körfezi’nin batı sahilinde yer alan Phaselis, üç limana sahiptir. Bu limanlardan biri olan ve kent akropolis’inin kuzeyinde yer alan Merkezi Liman alanı bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Liman alanında, l...
Kappadokia Bölgesi Mezar Stelleri Üzerindeki Tanrı Atribüleri Hakkında Değerlendirme
Argaios (Erciyes Dağı), Kappadokia Bölgesi’ndeki en yüksek volkanik dağdır. Bu nedenle, antikçağda bölgede yaşayan insanlar Argaios’un kutsal olduğuna ve üzerinde tanrı-tanrıçaların yaşadığına inanmışlardır. Bu inanışa...
Phaselis Güney Limanı
Kıyı kentlerinin yaşam kaynağı olan antik liman alanlarındaki çalışmalar son yıllarda artış göstermektedir. Birden fazla limanı bulunan Phaselis antik kentinde bu çalışmaların yoğunlaşması kentin öneminin anlaşılmasında...
Nikaia’dan Yeni Yazıtlar VIII
Makalede Nikaia antik kentinin teritoryumunda bulunan yedi yeni mezar yazıtı tanıtılmaktadır: 1) Diophanes ve Prusis’in Mezarı 2) Eutykhias ve Khrysion’un Mezarı 3) Khrysa’nın Mezarı 4) Numerius ve Spedius’un Mezarı (?)...
Phaselis Antik Kenti Florası III
Bu çalışmada 2012 yılında başlayan ve beş yıl süren bu projenin son yılında (2016) tespit edilen bitkiler, bu bitkilere ait genel özellikler ve bazı bitkilerin resimleri verilmiştir. 2016 yılında çalışma alanından toplan...