Koniec Wielkiego Niemowy? Uwagi o „rolach mówionych” w pierwszych latach kina dźwiękowego
Journal Title: Litteraria Copernicana - Year 2016, Vol 17, Issue 1
Abstract
Zanim Wielki Niemowa przemówił i nadeszła era kina dźwiękowego, przeciw jego wprowadzeniu do filmu protestowała spora część środowiska filmowego. Umieszczone pomiędzy ujęciami, scenami i sekwencjami śródnapisy stanowiły wówczas całkiem sporą część filmów i stanowiły dodatkową, istotną część ikonosfery kina. W roku 1925 koncern American Telephone and Telegraph Company opatentował system Vitaphone, polegający na synchronizacji dźwięku z zapisu płytowego z obrazem filmowym. Był to pierwszy krok do kolejnego patentu, który określił historię kina, a jak się później okazało – i w dużym stopniu historię świata. Tym systemem był Movietone, polegający na zapisywaniu optycznym dźwięku na taśmie filmowej. W latach 1926–1929 pierwsze filmy dźwiękowe realizowano jako ostatnie nieme filmy, były to bowiem filmy częściowo dźwiękowe, a często pierwotnie nieme, do których ad hoc dogrywano dźwięk. Paradoksalnie, wprowadzenie dźwięku do filmu spowodowało jednak poważny regres form filmowych – zarówno w kompozycji kadru, montażu, jak i grze aktorskiej. Traktowanie dźwięku w funkcji słowa jako elementu tylko uzupełniającego było powszechne w dwóch dekadach kina niemego, ale też w pierwszych latach kina dźwiękowego. W sferze akustycznej filmu można wyodrębnić trzy rodzaje elementów: słowo, muzyka oraz szmery, choć trafniejsze byłoby przyjęcie podziału na cztery kategorie: mowy, muzyki, szmerów i tzw. gestów fonicznych jako niezleksykalizowanych głosów ludzkich. Komponowano je sztucznie albo po prostu zastępowano je muzyką i to głównie ona towarzyszyła obrazom. Muzyka wykonywana na żywo na sali kinowej sprawiała, że kino nieme nigdy nie było kinem pozbawionym dźwięku! Indywidualne brzmienia ludzkich głosów i emocjonalnie zabarwiona intonacja oraz charakterystyczne cechy artykulacji nie mogły pełnić w pierwszych talkies – filmach dźwiękowych, ważnych funkcji informacyjnych i ekspresyjnych wobec wciąż niedoskonałego, choć ciągle ulepszanego zapisu dźwięku. Dlatego pierwszy „Master’s Voice” – głos śpiewaka music-hallowego – Ala Johnsona w Śpiewaku jazzbandu (The Jazz Singer) w reżyserii Alana Croslanda (1927) zrobił na widzach wrażenie nie ze względu na barwę, timbre, akcent czy intonację, ale z samego tego powodu, że po prostu… objawił się na ekranie. Tekst traktuje o konsekwencjach tego przełomu w kinie.
Authors and Affiliations
Piotr Skrzypczak
Keywords
Related Articles
- EP ID EP191468
- DOI 10.12775/LC.2016.008
- Views 127
- Downloads 0
Fish to za mało. O ograniczeniach teorii Stanleya Fisha z perspektywy zwolennika konstruktywizmu
Głównym celem artykułu jest ukazanie zalet i wad teorii interpretacji stworzonej przez Stanleya Fisha. Autor twierdzi, że istnieją dwa wymiary tej teorii. Ogólny wymiar filozoficzny jest jej mocną stroną. Kiedy jednak pr...
Profesor Antoni Antonowicz (Антон Канстантiнавіч Антановіч // Antanas Antanavičius) (1910–1980) – polsko-białorusko-litewski badacz piśmiennictwa Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego
W roku 2015 badacze oryginalnego piśmiennictwa Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego obchodzili dwie ważne rocznice związane z przedmiotem i zakresem badań kitabistycznych: 1. W tym roku minęło 100 lat od znalezienia...
Użytki, pożytki, porównania
Artykuł stanowi wprowadzenie w tematykę najnowszego numeru "Litteraria Copernicana". Redaktorzy tomu piszą między innymi: "Komparatystyka naszym zdaniem znajduje się – a przynajmniej powinna się znaleźć – w centrum human...
Być komparatystą. Rozmowa z profesorem Christianem Moserem / Was heißt es, Komparatist zu sein? Gespräch mit Professor Christian Moser
Prof. dr Christian Moser – literaturoznawca i komparatysta z Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität w Bonn. Studiował filologię angielską i germańską w Bonn i Oxfordzie, w 2007 r. pracował jako profesor wizytując...
Dualizmy w naszym życiu
Rec. książki Marzenny Cyzman Nieznośna płynność rzeczy. Dyskurs, retoryka, interpretacja w nie-dualizującym sposobie mówienia, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015, ss. 425.