Osmanlı İlim Geleneğinde Şerh ve Hâşiye Yazıcılığı -Ahmed el-Karamânî’nin Tefsiri/Zemahşerî Şerhi Örneği
Journal Title: Marife Dini Araştırmalar Dergisi - Year 2015, Vol 15, Issue 2
Abstract
Osmanlı ilim geleneğinin kodlarını çözmek için öncelikle şerh ve hâşiye yazım türünün mantığını kavramak gerekir. Zira Osmanlı döneminde İslâmî ilimler sahasında verilen ürünler, önemli ölçüde şerh ve hâşiyelerden oluşur. Şerh ve hâşiyeler, geçmişin kuru bir tekrarından ibaret görüldüğü takdirde, beş altı yüzyıllık bir ilmî birikim peşinen mahkûm edilmiş olur. Hâlbuki şerh ve hâşiyeleri, kendi alanında yetkinliği kabul edilmiş kurucu bir metin üzerine tahlil, tenkit, mukâyese, muhâkeme gibi yöntemlerin uygulandığı eserler olarak görmek; bu çalışmalarla ilmî sürekliliğin ve canlılığın sağlandığını, belli geleneklerin temsil edildiğini, bunun da yapılan ilmî çalışmalara bir meşrûiyet kazandırdığını düşünmek, Osmanlı ilim hayatını araştırmaya giriş için iyi bir başlangıç olacaktır. Tefsir ilminde telif edilen eserlere de bu noktadan bakmak daha sağlıklı sonuçlar ortaya çıkaracaktır. Nitekim Ahmed b. Mahmûd el-Karamânî’ye ait olan tefsir / Zemahşerî şerhi, bu yazım türünün temsil gücü yüksek bir örneğini oluşturur.
Authors and Affiliations
Mesut Kaya
Keywords
Related Articles
- EP ID EP601804
- DOI 10.33420/marife.437070
- Views 223
- Downloads 0
Taberî’nin Kıraatlere Bakışı
Kıraatlerin bir uzmanlık alanı olarak ele alınması hicri ilk asrın sonlarına denk gelmektedir. Bu tarihten itibaren Osman Mushaflarına bağlı olarak kıraatleri inceleyip tasnif eden önemli birçok çalışma yapılmıştır. Bu k...
Hz. Peygamber’in Hicret Yolunda Ümmü Ma’bed’e Uğramasıyla İlgili Rivâyet ve Davet Metodu Açısından Analizi
Yüce Allah, Hz. Muhammed’i insanlara örnek olarak gönderdi. Onun söz ve davranışlarında, bizler için güzel örnekler bulunmaktadır. Hz. Muhammed, bir peygamber olarak, Yüce Allah’ın mesajlarını insanlara öğretirken birçok...
Cases of Dower in Islamic Jurisprudence
İslâm hukukunun kadının haklarını tespit ve tayin noktasında ortaya koyduğu en önemli hususlardan biri olan mehir, kültürlerde farklı isimler adı altında uygulanagelmiş olsa da salt kadının hakkı olma özelliğini İslâm hu...
Ayetler Bağlamında Âlemin Yaratılışındaki Denge
Kur’an ayetleri, muhatabı olan insana hitap ederken insanın ilişkili bulunduğu diğer varlık alanlarını da gündeme getirmektedir. Bu noktada insanı çevreleyen tabiat ve âlem konuları öne çıkmaktadır. Âlemi konu edinen aye...
Validity of Testimony That Based on Common Hearings in Islamic Procedure Law
Bu makalede, yaygın duyuma dayalı şahitliğin fıkıhtaki teorik çerçevesini, meşruiyet gerekçelerini, bazı çağdaş kanunlardaki yerini tespit etmek ve ardından da günümüzde varlığını sürdürme imkânını sorgulamak amaçlanmışt...