Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach (Góry Świętokrzyskie) jako obiekt geoturystyczny
Journal Title: Geotourism - Year 2018, Vol 3, Issue 54
Abstract
Z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że wiejski ośrodek garncarski w rejonie dzisiejszej miejscowości Chałupki (gmina Morawica) należy do najstarszych w regionie świętokrzyskim i funkcjonował już w czasach rzymskich (II w n.e.). Okres jego świetności przypada na XVIII i XIX w. W dwudziestoleciu międzywojennym liczył prawie 70 warsztatów i liczba ta stopniowo malała aż do roku 1993, kiedy został zamknięty ostatni warsztat Stefana Sowińskiego. Garncarstwo rozwinęło się w oparciu o lokalne złoża krasowych glin neogeńskich, występujących w obrębie lejów krasowych utworzonych w wapieniach górnej jury. Gliny te pozyskiwano szybikami na obszarze około 8,6 km2, obejmującym miejscowość Chałupki i ciągnącym się na południe od niej. Proces produkcji ceramiki był wieloetapowy. Obejmował przygotowanie gliny, tzw. „gojenie”, formowanie naczyń na toczku garncarskim, suszenie, glazurowane i wypalanie w piecach. Asortyment wyrobów ceramicznych uległ z czasem wzbogaceniu. Obok naczyń użytkowych pojawiły się zabawki, głównie gwizdki, oraz kropielnice i figury świętych. Ceramika z Chałupek była używana nie tylko przez ludność lokalną, lecz w całym regionie świętokrzyskim, a nawet poza jego granicami. Z biegiem czasu zmieniało się jej przeznaczenie od czysto użytkowego po dekoracyjne. Od 1998 r. funkcjonuje w Chałupkach Ośrodek Tradycji Garncarstwa, pełniący rolę muzealno-edukacyjną. Corocznie, w lipcu, na terenie ośrodka odbywa się festyn etnograficzny „Chałupkowe Garncynki”. Ośrodek Tradycji Garncarstwa w Chałupkach jest licznie odwiedzany przez turystów – zarówno indywidualnych, jak i grupy zorganizowane oraz wycieczki szkolne. Stanowi obiekt geoturystyczny promujący dziedzictwo kulturowe Chałupek.
Authors and Affiliations
Anna Fijałkowska-Mader, Grzegorz Pabian, Paweł Król
Keywords
Related Articles
- EP ID EP690957
- DOI doi.org/10.7494/geotour.2018.54-55.3
- Views 104
- Downloads 1
Atrakcyjność Pienińskiego Parku Narodowego w opinii turystów
Parki narodowe w Polsce są chętnie odwiedzane przez turystów. Wśród nich dużą popularnością cieszy się również Pieniński Park Narodowy, będący jednym z najmniejszych parków narodowych w kraju. Ochroną obejmuje on część P...
Evaluation of the geotouristic attractions from the Wojcieszów area
The paper presents the results of geological and landscape studies in the Wojcieszów area (the Kaczawskie Mountains), which include investigation, inventory, documentation and a fi rst of its kind evaluation of its geoto...
Possibilities of establishing a ‘small-scale geopark’: examples from the area of Upper Zemplín (Slovakia) // Możliwość utworzenia małych geoparków: przykłady z obszaru Gór Zemplińskich (Słowacja)
Within relatively new forms of tourism, geotourism takes a well-established position and is developing worldwide. Hand in hand with the development of geotourism, a demand for defining different types of attractive geoto...
Geoturystyka i geoedukacja w rezerwacie przyrody nieożywionej „Prządki” im. prof. Henryka Świdzińskiego
Rezerwat przyrody nieożywionej „Prządki” to jeden z najlepiej rozpoznawalnych i udokumentowanych geostanowisk Karpat Zewnętrznych. Historia badań, ochrony i turystyki ma tutaj długą tradycję. Jest to także obiekt o dużym...
Stromboli – the best place to actively learn and understand the behavior of an active volcano and its processes
Basaltic volcanism, a dominant mode of volcanic activity on Earth, occurs as explosive eruptions, resulting from the exsolution of magmatic gases and is exhibited by Strombolian and Hawaiian types. Strombolian activity t...