Panenteizm jako postmodernistyczne objawienie? Kilka uwag krytycznych na marginesie książki Davida Ray'a Griffina Panentheism and scientific naturalism
Journal Title: Studia Nauk Teologicznych PAN - Year 2015, Vol 10, Issue
Abstract
W niniejszym artykule zaprezentowano kilka uwag krytycznych odnoszących się do rozumienie panenteizmu jako postmodernistycznego objawienia, zaproponowanego przez amerykańskiego przedstawiciela teologii procesu Davida Ray’a Griffina w książce Panentheism and Scientific Naturalism. Rethinking Evil, Morality, Religious Experience, Religious Pluralism, and the Academic Study of Religion. Główne zastrzeżenie dotyczy tego, iż amerykański procesualista prezentuje koncepcję o charakterze filozoficznym, a nie teologicznym. Ponadto do skonstruowania tej koncepcji Griffin użył założeń przejętych z filozofii procesu A.N. Whiteheada, mającej w gruncie rzeczy charakter antysubstancjalistyczny. Rezultatem przyjętych założeń stało się nowe i oryginalne rozumienie postmodernizmu (do czego Griffin miał niewątpliwie prawo) oraz uznanie panenteizmu za koncepcję, która w najwłaściwszy sposób oddaje relację Bóg-świat, unikając błędów – zdaniem omawianego autora – klasycznego teizmu oraz skrajności wczesnej i późnej nowożytności. Warto podkreślić, iż zdaniem Griffina panenteizm ten stanowi integralną część naturalizmuppp, będącym jego własną i oryginalną koncepcją. Podkreślono, iż usiłowanie Griffina do zrównania panenteizmu z objawieniem bazuje na dostrzeżonym przez niego oddziaływaniu Boga na świat (według niego współoddziaływaniu), przejawiającym się m.in. w doświadczeniach o charakterze religijnym oraz w ludzkim dążeniu do odkrycia prawdy. Tego typu objawienie można by uzgodnić – jego zdaniem – z objawieniem pochodzącym z religii Abrahamicznych i innych religii. Problem jednak w tym, że trudno przyjąć, by objawienie pochodzące z tych religii, zwłaszcza objawienie zrealizowane w Jezusie Chrystusie, dawało podstawy do ujmowania relacji Bóg-świat w kategoriach panenteizmu zaproponowanego przez teologię procesu.
Authors and Affiliations
Paweł Sokołowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP317720
- DOI -
- Views 124
- Downloads 0
Opcja na rzecz ubogich
The article discusses the category of the option for the poor, by answering four key questions: 1) What is the option for the poor?; 2) Who are the poor?; 3) Why the option for the poor?; 4) How to opt? The category of t...
Kraina niepodobieństwa. J. Ratzinger/Benedykt XVI o (po)nowoczesnej destabilizacji etosu
Interpretując ewangeliczną przypowieść Łk 15,11–32 o marnotrawnym synu i miłosiernym ojcu, J. Ratzinger/Benedykt XVI pokazuje istotę największych problemów współczesnego (zwłaszcza zachodniego) społeczeństwa. Wyprawa mło...
Otwartość chrześcijaństwa na całą rzeczywistość w perspektywie personalistycznej
Die vorliegende Skizze bezieht sich auf das wichtige Problem der christlichen Offenheit für die ganze Wirklichkeit, d.h. für die Welt, Geschichte, den Einzelmenschen und die Person im sozialen Sinn, wie auch für Kultur u...
Idea trzech Testamentów Klemensa z Aleksandrii
Artykuł przedstawia koncepcję trzech Testamentów Klemensa Aleksandryjskiego: Testament Helleński (diatheke tôn Hellenôn), tj. filozofia, Testament Hebrajski (diatheke tôn Judaiôn), tj. nauczanie proroków i Prawo oraz Tes...
Tomasz Sikorski, Marcin Kulesza (red.), Niezłomni w epoce fałszywych proroków.Środowisko „Tygodnika Warszawskiego” (1945-1948)
Recenzja naukowa.