Personifikacja cnót oblubieńców w emblematycznym epitalamionie staropolskim na przykładzie utworu Sphinx Samosonica… z 1628 roku
Journal Title: Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nauki Społeczne - Year 2016, Vol 3, Issue 14
Abstract
W starożytnej Grecji ukształtowały się dwa typy pieśni weselnych – hymenajos i epitalamion. Paralelnie do nich kształtowała się przemowa weselna, o topice silnie zorientowanej na komponenty laudacyjne. Wzajemne przenikanie się tradycji pieśni i sztuki oratorskiej zaowocowało powstaniem retorycznej odmiany epitalamium, które legło u podstaw nowożytnych utworów weselnych. W Polsce zaczęły one powstawać w XV wieku, choć ich faktyczny rozkwit miał miejsce wiek później – wraz ze wzrostem politycznego znaczenia Polski w Europie. Utwory weselne, o rozbudowanej części laudacyjnej, zbliżającej je do panegiryku, zyskały uznanie również na fali zjawiska poszukiwania starożytnych, rodowych początków, które ogarnęło całą Europę. O antycznej proweniencji familii świadczyć miały między innymi herby. One stawały się bezpośrednim przedmiotem pochwał w epitalamijnych drukach emblematycznych wydawanych po roku 1600. Karty takich druków, w których zestawiono insygnia herbowe z wyobrażeniami emblematycznymi, wypełnione były upersonifikowanymi postaciami cnót i zalet, świadczących o znakomitości rodu oblubieńców, a także ich samych. Tendencja do personifikacji pojęć abstrakcyjnych (zarówno w materii słowa, jak i obrazu) miała wielowiekową tradycję, począwszy od antyku, przez średniowiecze, po epokę nowożytną, kiedy powstały dwie dziedziny spajające słowo i obraz: emblematyka i ikonologia. Przykładem druku epitalamijnego o rozbudowanej części laudacyjnej jest Sphinx Samsonica..., utwór napisany w 1628 roku na uroczystość zaślubin mecenasa kolegium jezuickiego w Rawie Mazowieckiej – Sebastiana Wołuckiego. W bordiury ilustracji, którymi ozdobiono dzieło, wkomponowano medaliony emblematyczne, wypełnione upersonifikowanymi postaciami cnót oblubieńców. Emblematy te zostały zestawione z elementami insygniów herbowych państwa młodych, dzięki czemu wykreowany przez panegirystów poetycki świat spleciony z przeszłością rodową czyni z utworu jeden wielki hymn pochwalny na cześć nowożeńców.
Authors and Affiliations
Ewelina Drzewiecka
Keywords
Related Articles
- EP ID EP277396
- DOI -
- Views 93
- Downloads 0
Zwrot ku informacji przestrzennej. O przestrzeniach kształtowania się społeczeństwa geoinformacyjnego w internecie
W artykule przedstawiono przestrzenie kształtowania się społeczeństwa geoinformacyjnego w Internecie. Wyodrębniono następujące przestrzenie: serwisy społecznościowe, gry komputerowe w Internecie społecznościowym oraz prz...
Specjalna misja monitorująca OBWE na Ukrainie – cele i problemy w ich realizacji
Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) uważana jest za największe ugrupowanie regionalne zajmujące się utrzymywaniem światowego porządku pokojowego. Realizując swoje zadania, OBWE odwołuje się między in...
The paradigsm for distinguishing betweent private law and public law
To conclude the above discussion it needs to be stressed that it is extremely important to try to find the borders between public law and private law. These borders should be searched for by way of improving the existing...
Możliwość uznania abuzywności klauzuli wartości wykupu w umowach polisolokat w ramach kontroli konkretnej
Umowy ubezpieczeń z ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi (UFK) oraz polisolokaty wzbudzają od kilku lat kontrowersje. Na mocy zawartej umowy ubezpieczony zobowiązuje się do terminowych wpłat na fundusze inwestycyjne...
Sprawozdania prasowe z procesu w kontekście prawa do swobody wypowiedzi (art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Artykuł porusza problematykę interpretacji prawa do swobody wypowiedzi (art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. EKPC jest częścią polskiego porządku prawnego...