Piotr Skarga a kwestia dialogu katolicko-prawosławnego w historii i czasach współczesnych
Journal Title: Litteraria Copernicana - Year 2015, Vol 15, Issue 1
Abstract
Piotra Skargę należy uznać za jednego z głównych twórców unii brzeskiej z 1595/1596 roku, która doprowadziła do podporządkowania papieżowi prawosławnej metropolii kijowskiej, obejmującej ziemie Rzeczypospolitej. Ideowym impulsem do zawarcia tej unii stała się książka Skargi O jedności Kościoła Bożego... (1577, II wydanie 1590). Jej autor obarczył całą winą za wielką schizmę z 1054 roku stronę prawosławną, jednocześnie oskarżając cerkiewnych hierarchów o odejście od prawdziwej wiary, a także krytykując niektóre zwyczaje panujące w Cerkwi na ziemiach ruskich. Wywołało to negatywną reakcję ze strony prawosławnych, którą pogłębiło samo zawarcie unii. Skarga dostarczał w tym czasie swoimi pismami argumentów zwolennikom unii brzeskiej, na co strona przeciwna zareagowała dziełami polemicznymi, autorstwa między innymi Marcina Broniewskiego (brata czeskiego, piszącego jednak w imieniu prawosławnych) oraz Melecjusza Smotryckiego. W 2. połowie XX wieku, wobec rozwoju dialogu ekumenicznego między Kościołem katolickim a prawosławnym, poglądy Skargi na jedność chrześcijaństwa stały się anachroniczne. W katolickim nauczaniu ekskluzywizm religijny jezuity został zastąpiony współistnieniem Kościołów siostrzanych. Z tego powodu teolodzy i duchowni katoliccy, jakkolwiek wciąż podkreślają rolę Skargi jako współtwórcy unii brzeskiej, nie eksponują już jednak jego poglądów dotyczących jedności. Dlatego też nauczanie jezuity nie budzi dzisiaj szczególnych emocji wśród prawosławnych, choć dokonywana przez nich ocena jego religijnych poglądów musi pozostać zdecydowanie negatywna.
Authors and Affiliations
Tomasz Kempa
Keywords
Related Articles
- EP ID EP191434
- DOI 10.12775/LC.2015.004
- Views 138
- Downloads 0
Między ładem a chaosem: przygoda marszałka de Bassompierre w ujęciu Goethego i Hofmannsthala
Przedmiotem artykułu jest porównanie sposobu literackiej realizacji tego samego tematu przez Goethego i Hofmannsthala w opowieści nawiązującej do wspomnień francuskiego arystokraty François de Bassompierre’a, żyjącego na...
Sztuka dopełnienia. O recytacjach poematu "Fortepian Szopena" Cypriana Norwida
Cyprian Norwid był doskonałym mówcą oraz recytatorem poezji. Jeszcze w okresie pobytu w Polsce deklamował poezje autorów emigracyjnych oraz krajowych. Zwyczaj ten kontynuował, będąc na emigracji we Francji. Poeta uważał,...
Profesor Antoni Antonowicz (Антон Канстантiнавіч Антановіч // Antanas Antanavičius) (1910–1980) – polsko-białorusko-litewski badacz piśmiennictwa Tatarów – muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego
W roku 2015 badacze oryginalnego piśmiennictwa Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego obchodzili dwie ważne rocznice związane z przedmiotem i zakresem badań kitabistycznych: 1. W tym roku minęło 100 lat od znalezienia...
Strategie retoryczne w gatunku madrygałowym: Marino – Morsztyn – Monteverdi
Artykuł zawiera analizę porównawczą trzech madrygałów: Baciator dubbioso Giambattisty Marina, Irresoluto Jana Andrzeja Morsztyna (który jest parafrazą – tłumaczeniem tekstu Marina) oraz Vorrei baciarti, o Filli… Claudia...
Dwujęzyczność utworu literackiego: problem teoretyczny i wykonawczy. O "Carycy i zwierciadle" Janusza Szpotańskiego
W artykule podjęto próbę charakterystyki poematu Janusza Szpotańskiego jako tekstu dwujęzycznego. Obecność w utworze – będącym satyrą na Związek Sowiecki, stosunki polsko-sowieckie i naiwność polityków Zachodu – rozmaity...