Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego
Journal Title: Studia z Dziejów Państwa i PrawaPolskiego - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną ofi cjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia stanu gospodarczego włości kościelnych (melioratio bonorum). Można się jednak domyślać także innych, ukrytych powodów ustanawiania dożywocia. Dawało bowiem ono królowi pretekst do zamanifestowania monarszego prawa patronatu względem klasztorów a także przynosiło dochód, niekoniecznie osiągany dopiero w efekcie przeprowadzonej melioracji dóbr. Prawdopodobnie też król Kazimierz liczył, iż dobra klasztorne, choć posiadane przezeń tylko dożywotnio, pozostaną w rękach monarszych na stałe. Na posiadanych dobrach król, jako dożywotnik miał ograniczone prawo rzeczowe, na które składały się uprawnienia służące właścicielowi, jednak bez prawa dysponowania przedmiotem dożywocia (ius disponendi). Właścicielem dzierżonych przez króla dóbr był klasztor. Z chwilą śmierci króla Kazimierza dożywocie gasło a dobra nim obciążone powróciły do właścicieli. Być może dożywocie pro melioratione odgrywało mniejszą rolę w polityce wewnętrznej monarchy od tej, jaką sugerują wypowiedzi niektórych badaczy.
Authors and Affiliations
Krzysztof Goźdź-Roszkowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP193246
- DOI -
- Views 68
- Downloads 0
Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną ofi cjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia s...
Po stronie przestępców czy służb porządkowych, czyli miejsce kata w systemie wymiaru sprawiedliwości w dawnej Polsce
Artykuł przedstawia funkcjonowanie urzędu katowskiego w miastach dawnej Polski. Badaniu została poddana działalność katów na pograniczu dwóch światów: świata przestępczego i środowiska służb policyjnych związanych z wymi...
Zasoby internetowe w badaniach nad polityką zagraniczną Rosji za panowania Mikołaja II; Internet resources to research into Russia’s foreign policy during the reign of Nicholas II
Artykuł porusza kwestię zasobów internetowych związanych z badaniami nad polityką zagraniczną Rosji za panowania Mikołaja II. Problem rozpatrywany jest w oparciu o strony internetowe dwóch bibliotek rosyjskich – Rosyjski...
Z dziejów nauczania prawa rzymskiego u początków Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Prawo rzymskie to jeden z najważniejszych przedmiotów w procesie kształcenia przyszłego prawnika. Nie mogło zabraknąć go również na utworzonym w 1968 r. Uniwersytecie Śląskim. Jego historia na katowickim wydziale sięga j...
Prawo lubeckie w miastach pruskich (XIII–XVI w.). Stan badań, źródła i perspektywy badawcze Lubeck Law in Prussian cities (XIII–XVI centuries). Current research status, sources and research perspectives
Artykuł podejmuje kwestię prawa lubeckiego stosowanego w miastach pruskich w okresie średniowiecza i renesansu. Przedstawiono w nim stan badań nad prawem sądowym. Wymieniono istniejące oraz zaginione źródła prawa lubecki...