Posiadanie pro melioratione dóbr kościelnych przez Kazimierza Wielkiego
Journal Title: Studia z Dziejów Państwa i PrawaPolskiego - Year 2015, Vol 0, Issue
Abstract
Dożywocie królewskie na dobrach kościelnych powstawało z inicjatywy Kazimierza Wielkiego, bądź klasztoru będącego ich właścicielem. Deklarowaną ofi cjalnie główną przyczyną ustanowienia dożywocia był zamiar poprawienia stanu gospodarczego włości kościelnych (melioratio bonorum). Można się jednak domyślać także innych, ukrytych powodów ustanawiania dożywocia. Dawało bowiem ono królowi pretekst do zamanifestowania monarszego prawa patronatu względem klasztorów a także przynosiło dochód, niekoniecznie osiągany dopiero w efekcie przeprowadzonej melioracji dóbr. Prawdopodobnie też król Kazimierz liczył, iż dobra klasztorne, choć posiadane przezeń tylko dożywotnio, pozostaną w rękach monarszych na stałe. Na posiadanych dobrach król, jako dożywotnik miał ograniczone prawo rzeczowe, na które składały się uprawnienia służące właścicielowi, jednak bez prawa dysponowania przedmiotem dożywocia (ius disponendi). Właścicielem dzierżonych przez króla dóbr był klasztor. Z chwilą śmierci króla Kazimierza dożywocie gasło a dobra nim obciążone powróciły do właścicieli. Być może dożywocie pro melioratione odgrywało mniejszą rolę w polityce wewnętrznej monarchy od tej, jaką sugerują wypowiedzi niektórych badaczy.
Authors and Affiliations
Krzysztof Goźdź-Roszkowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP193246
- DOI -
- Views 67
- Downloads 0
Samorząd miejski w Lublinie w początkach II Rzeczypospolitej
Podstawę prawną organizacji i funkcjonowania samorządu lubelskiego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej stanowił Dekret o samorządzie miejskim z 4 lutego 1919 r., zwany dekretem lutowym, który obowiązywał w 150 miasta...
Poglądy księcia Adama Jerzego Czartoryskiego na sądownictwo angielskie
Artykuł jest próbą analizy sposobu opisu przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego kwestii funkcjonowania sądów i specyfiki systemu common law w Anglii. Tekst prezentuje stopień wiedzy i poziom fascynacji Czartoryskiego...
Na marginesie edycji miejskich ksiąg kryminalnych. Prawo pisane i dzieła prawnicze w praktyce sądu krakowskiego i dobczyckiego On a margin of editions of municipal criminal reports. Written law and jurisprudence in the practice of Cracow and Dobczyce courts
W ostatnich kilku latach w ramach serii Fontes Iuris Polonici ukazały się cztery tomy źródeł. Trzy z nich to księgi kryminalne miasta Krakowa z lat 1554–1615, 1589–1604 oraz lat 1630–1633 i 1679–1690, wydane przez zespół...
Rodzaje środków pozbawienia wolności w Królestwie Polskim
W XIX w. w wielu europejskich kodeksach karnych, w tym także w Królestwie Polskim, kara więzienia stała się sankcją podstawową. W obliczu tych zmian w Królestwie Polskim rozpoczęła się szeroka dyskusja dotycząca reformy...
Po stronie przestępców czy służb porządkowych, czyli miejsce kata w systemie wymiaru sprawiedliwości w dawnej Polsce
Artykuł przedstawia funkcjonowanie urzędu katowskiego w miastach dawnej Polski. Badaniu została poddana działalność katów na pograniczu dwóch światów: świata przestępczego i środowiska służb policyjnych związanych z wymi...