Prawo jako środek do celu. Nierozstrzygalność problemu celu.
Journal Title: Polish Law Review - Year 2017, Vol 3, Issue 1
Abstract
Punktem wyjścia w tekście jest stwierdzenie, że w obszarze teorii prawa występują nurty, wspierające czysto instrumentalne podejście do prawa, rozumianego wyłącznie jako środek do realizacji uprzednio założonego celu. Nurty te zwykle powiązane są z jakąś formą prawnego realizmu. W sposób nieunikniony są one skazane na rozwiązanie dwóch złożonych problemów: problemu środków oraz problemu celu, a ponadto oczekuje się od nich, że dokonają tego (zgodnie ze swoimi filozoficznymi założeniami) w obszarze filozoficznego naturalizmu. W tekście skupiam się na tym drugim problemie, wskazując źródła takiego podejścia oraz wstępnie zidentyfikowane przeszkody, aby następnie przejść do bardzo współczesnego, ewolucyjnego podejścia do teorii prawa. Stawiam pytanie czy w tym obszarze jest możliwym rozwiązanie problemu ostatecznego celu któremu służyć ma prawo. Następnie przedstawiona jest krytycznie koncepcja Załuskiego oraz model Brożka wsparty i uzupełniony przez niektóre modele oparte na algorytmie genetycznym. Dwie konkluzje wydają się być kluczowe: Coś takiego jak definiowalna, stabilna ludzka natura oraz egzogenna funkcja dostosowania, które to obie mogłyby być pomocne w poszukiwaniu owego celu, nie istnieją. Ludzka natura wydaje się być biologicznie zaprogramowana do agresji oraz do unikania kooperacji, podczas gdy funkcja dostosowania w ewolucji biologicznej i kulturowej jest endogenna i poprzez to jej dookreślenie jest multiprzyczynowe i wielowymiarowe, a tym samym stanowi nierozwiązywalny problem. To co pozostaje na końcu to tzw. „skromny program naturalistyczny”, który proponuję we wnioskach końcowych, odwołując się do prac Quine’a, Hayeka, Churchland i Stelmacha.<br/><br/>
Authors and Affiliations
Marcin Gorazda
Naturalistyczny model postępowania dowodowego w procesie karnym – perspektywy programu badawczego
Celem tego artykułu jest prezentacja ogólnych założeń modelu pozwalającego na naturalizację postępowania dowodowego. Wykorzystano tzw. Interrogacyjny Model Poznania Jaakko Hintikki, który aspiruje do bycia uniwersalną te...
Ochrona kulturowej tożsamości projektów - powszechna potrzeba. Czy kulturowa własność intelektualna powinna być uznana konstytucyjnie?
Ochrona kulturowej tożsamości projektów w dzisiejszym społeczeństwie jest koniecznością i powinna być przedmiotem wspólnej, europejskiej polityki kulturalnej. Zawsze obecna nie tylko w branży mody, ale również we wszystk...
O naturalizacji prawa
Celem artykułu jest próba sformułowania nowej koncepcji naturalizacji prawa. W pierwszej części opisuję problemy pojęciowe związane z ideą naturalizacji. Następnie przechodzę do opisu i krytyki trzech stanowisk odnośnie...
Naruszenie zasady bezstronności w procedurach naboru na kierownicze stanowiska
Prawo do bezstronnego rozstrzygnięcia sprawy przez organ należy do podstawowych wyznaczników równego traktowania z zastosowaniem obiektywnych kryteriów oceny stosowanych procedur. Gwarancje sprawiedliwego rozwiązywania s...
Antynaturalizm w filozofii prawa Josepha Raza
Celem artykułu jest krytyczna analiza stanowiska metodologicznego przyjmowanego przez Josepha Raza w jego badaniach nad prawem. W pierwszej części artykułu szkicowo przedstawione zostały podstawowe założenia antynaturali...