Proces skrócony o nieważność małżeństwa przed biskupem
Journal Title: Kościół i Prawo - Year 2017, Vol 6, Issue 2
Abstract
Papież Franciszek na mocy motu proprio Mitis Iudex Dominus Iesus wprowadził szereg reform dotyczących procesów małżeńskich. Jedną z najważniejszych jest ustanowienie nowej instytucji – procesu skróconego. Postępowanie w sprawach dotyczących stwierdzenia nieważności małżeństwa w trybie procesu skróconego może mieć miejsce jedynie w przypadku zaistnienia szczególnych przesłanek, takich jak zgodna prośba obojga małżonków oraz wystąpienie okoliczności, które poparte dowodami, w sposób oczywisty wskazują na nieważność małżeństwa (kan. 1683). Wyłącznie do biskupa diecezjalnego należy orzekanie w procesie skróconym, co w sposób szczególny podkreśla jego znaczenie jako pierwszego sędziego w powierzonym mu Kościele partykularnym. Poza biskupem w przebieg procesu skróconego odpowiednio zaangażowani są także wikariusz sądowy, instruktor oraz asesor. Wikariusz sądowy decyduje, czy sprawa może być rozpatrywana w trybie skróconym oraz powołuje instruktora i asesora – osoby bezpośrednio wspomagające biskupa w procesie. To z nimi bowiem biskup konsultuje się przed podjęciem decyzji dotyczącej nieważności małżeństwa. Skrócenie procedury w procesie biskupim przejawia się m.in. w odbyciu (co do zasady) jednego posiedzenia dowodowego, po którym akta sprawy przekazywane są do biskupa diecezjalnego. Gdy osiągnie on moralną pewność, stwierdza nieważność małżeństwa. W przeciwnym razie kieruje sprawę do rozpatrzenia w trybie procesu zwykłego. Wprowadzenie nowej instytucji procesu skróconego ma na celu przyspieszenie i uproszczenie procedur, w żaden sposób nie podważając zasady nierozerwalności małżeństwa. Zaangażowanie i odpowiednie kwalifikacje osób odpowiedzialnych za przeprowadzenie procesu skróconego są przy tym podstawą prawidłowości i legalności postępowania.
Authors and Affiliations
Aleksandra Rybaczek
Udzielanie sakramentu namaszczenia chorych bez zgody przyjmującego – aspekty cywilno-kanoniczne
Opracowanie zawiera interpretację i analizę przepisów odnoszących się do sakramentu namaszczenia chorych. Analizie poddane zostały przepisy prawa kanonicznego oraz liturgicznego. Wyjaśnione zostało pojęcie sakramentu cho...
VI Ogólnopolska Konferencja Naukowa Kodeks Prawa Kanonicznego w badaniach młodych naukowców, Lublin, 3 czerwca 2017 roku
-
Jak należy uczestniczyć we Mszy świętej, aby wypełnić obowiązek niedzielny i świąteczny?
Artykuł dokonuje pogłębionej analizy niektórych kwestii dotyczących właściwego uczestnictwa we Mszy św., opierając się na tradycji kanonicznej i aktualnym ustawodawstwie, na które składają się uchwały soborowe, papieskie...
Pełnomocnictwo do zawarcia małżeństwa w prawie kanonicznym i w polskim prawie cywilnym
Możliwość zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika jest instytucją sięgającą prawa rzymskiego, kanonizowaną na gruncie prawa kościelnego. Jako pierwszy o takiej możliwości w prawie kanonicznym wspominał Gracjan. Szczegółow...
Formacja ludzka kandydatów do kapłaństwa według „Zasad formacji kapłańskiej w Polsce” z 1999 roku i uchwał II Polskiego Synodu Plenarnego
Ecclesiastical legislator committed conference of bishops in each country to develop a program of priestly formation. Polish Bishops Conference has issued standards that have been approved by the Congregation for Catholi...