Türkçede –mIş Biçimbiriminin Söz Edimleri Bakımından Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerce Anlaşılma Düzeyi

Abstract

Bu çalışmada amaç, Türkçede –mIş biçimbiriminin söz edimleri bakımından işlevlerinin betimlenmesi ve yabancılara Türkçe öğretimi amaçlı ders kitaplarında açık veya örtük bir biçimde yer verilip verilmediğini tespit etmektir. Bu çalışmada temel dayanak olan –mIş biçimbirimi, öğrenicinin akademik ve günlük hayatında sıklıkla karşılaştığı bir biçimbirimdir. Buradan hareketle, Diller İçin Ortak Başvuru Metni’nin kabul ettiği her bir düzey için, öğrenicinin bu biçimbirimin öğretiminde söz edimleri bakımından kullanımları konusunda farkındalık kazanması gerekli görülmektedir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış ve Türkçe öğretimi amacıyla kullanılmakta olan ders kitaplarında (A1, A2) söz edimleri bakımından –mIş biçimbiriminin öğretimine dizgesel bir yaklaşımla yer verilip verilmediği araştırılmıştır. Ayrıca çalışmada öğretim süreçlerinin bir çıktısı olarak kabul edilen öğrencilerin, -mIş biçimbirimine yönelik belirlenen kimi söz edimlerini anlama düzeylerini belirlemek üzere Konuşma Tamamlama Testi (bunda böyle KTT) uygulanmıştır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgulardan yola çıkılarak, incelenen üç kitabın hiçbirinin söz ediminin açık adına yer vermediği, söz edimi örneklerinin seçiminin ana dili konuşucuları arasında yapılmış bir araştırmaya dayanmadığı, anlama ve üretim etkinliklerinin hiçbirinin kişilerarası konumlar hakkında öğrencide farkındalık oluşturmadığı ve -mIş biçimbiriminin günlük yaşamda kullanımına yönelik sonradan farkına varma, küçümseme, övünme, farz etme, şüphe etme, şaşırma ve tahmin etme söz edimlerini öğretmeye ya da uygulamaya yönelik hiçbir etkinliğin bulunmadığı görülmüştür. Öğrenci araştırmasında ise, öğrencilerin -mIş biçimbiriminin kullanımına yönelik en başarılı olduğu söz edimleri, şaşırma, küçümseme ve övünme söz edimleri iken, hatalı kullanımda bulundukları söz edimleri, tahmin etme, sonradan fark etme, övünme, şüphe etme ve şaşırma söz edimleridir. Genel başarı durumları göz önünde bulundurulduğunda öğrenciler % 43 oranında başarı gösterirken, hatalı kullanım oranları %57 oranındadır. KTT’de verilen durumların öğrenci başarısını olumlu şekilde etkilediği düşünülmektedir. Bu düşüncenin temelini yapılan kitap incelemesi desteklemektedir. Bu bağlamda, öğrencilerin öğrenim süreçleri boyunca söz konusu biçimbirimi bakımından söz edimlerinin açık veya örtük öğretimine tabi olmamaları, öğrencilerin gerçek yaşam durumlarında iletişim kurmalarını güçleştirmektedir.

Authors and Affiliations

Azize Özdemir

Keywords

Related Articles

Türk Dillilere Türkiye Türkçesi Öğretimine İlişkin Akademik Yayınların Betimsel Analizi

Türk dillilere Türkiye Türkçesi öğretimine yönelik çalışmalar son yıllarda artış göstermeye başlamıştır. Bu çalışmaların şekil ve içerik açısından nasıl yapıldığının bütüncül bir bakış açısıyla incelenmesi önemlidir. Bu...

Yabancı Dil Öğretimi Kitaplarının Konuşma Etkinlikleri Bakımından Karşılaştırılması

Yabancı dil öğretiminde dört temel beceri olarak ifade edilen; okuma, dinleme, yazma ve konuşma becerilerinin eşit oranda önemsendiği görülmektedir. Bununla birlikte yabancı dil öğrenirken ve özellikle öğrenilen dili kul...

İstanbul C1 Düzeyi Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabındaki Okuma Metinlerinin Motif, İzlek Ve Yerdeşlik Unsurları Bakımından İncelenmesi

Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki metinlerin öğretiminde örtülü anlamların bildirişim düzeyinde analizi önemlidir. Metinlerdeki içeriği yazar oluştururken anlam birimlerine değer katar....

Yabancılara Türkçe Öğretiminde Dijital Araçların Kullanımı

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte insan hayatında teknolojinin yeri ve önemi artmıştır. Günlük hayatın her anında ve her alanında teknolojiden, teknolojik aletlerden yararlanılmaktadır. Teknolojinin insan hayatına bu ka...

The Use of Proverbs, Idioms and Formulaic Expressions in Teaching Turkish to Foreigners: A New Istanbul Turkish Book For International Students (A1 and A2)

This study was carried out to analyze the situation of proverbs, idioms and formulaic expressions which are the most important tools of cultural transfer and daily communication in teaching Turkish as a foreign language....

Download PDF file
  • EP ID EP705363
  • DOI -
  • Views 94
  • Downloads 0

How To Cite

Azize Özdemir (2022). Türkçede –mIş Biçimbiriminin Söz Edimleri Bakımından Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğrenenlerce Anlaşılma Düzeyi. International Journal of Research in Teaching Turkish (IJRTT), 2(1), -. https://www.europub.co.uk/articles/-A-705363