Uniwersytety ludowe w II Rzeczypospolitej (zarys problemu)

Apply

Uniwersytety ludowe w II Rzeczypospolitej (zarys problemu)

Journal Title: Studia Paedagogica Ignatiana. Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum w Krakowie - Year 2016, Vol 19, Issue 2

Abstract

Zainteresowanie polskich środowisk oświatowych ideą uniwersytetu ludowego – placówki edukacji pozaszkolnej i przeznaczonej dla młodzieży wywodzącej się ze wsi i kształcącej na potrzeby tego środowiska przodowników pracy oświatowej i kulturalnej – wzmogło się wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. W Polsce międzywojennej ukształtował się wręcz żywy ruch uniwersytetów ludowych (obejmujący w sumie 27 placówek tego rodzaju). Szczególną rolę w jego rozwoju odegrały takie postacie, jak ks. Antoni Ludwiczak, Ignacy Solarz, Jadwiga Dziubińska. Otwarcie pierwszego polskiego uniwersytetu ludowego w Polsce międzywojennej nastąpiło z inicjatywy Towarzystwa Czytelni Ludowych, w Dalkach pod Gnieznem, 5 października 1921 roku. Jego dyrektorem został, stojący na czele Towarzystwa, wspominany ks. Antoni Ludwiczak. W placówce tej – podobnie jak w innych uniwersytetach założonych później przez TCL (w Zagórzu na Kaszubach – w 1926 roku i Odolanowie na południu Wielkopolski z przeznaczeniem dla młodzieży ze Śląska – w 1927 roku) – eksponowano wychowanie Polaka-katolika. Realizowany w niej program charakteryzował się wyraźną dominacją treści historyczno-literackich. Profil kształcenia w uniwersytecie w Dalkach nie satysfakcjonował jednak części młodzieży wiejskiej, radykalizującej się pod względem społecznym i ideowym oraz związanych z nią działaczy ludowych starszego pokolenia. W tych środowiskach uznawano, że jest on za mało „wiejski”. W konsekwencji powołano do życia nowy (wiejski) uniwersytet ludowy – w 1924 roku w Szycach – realizujący koncepcję tzw. „chłopskiej szkoły”, której głównym twórcą był Ignacy Solarz. Profil edukacji w tej placówce (kontynuowany później przede wszystkim w uniwersytecie ludowym w Gaci Przeworskiej) wynikał przede wszystkim z powiązań z ruchem młodochłopskim i z tendencji do wychowania młodzieży wiejskiej w ścisłej łączności z warstwą chłopską oraz jej dążeniami do przebudowy politycznej i społeczno-kulturalnej wsi i państwa. Na podstawach ideowych zbliżonych do głównych założeń koncepcji Solarza opierała się także działalność uniwersytetu ludowego w Sokołówku, założonego w 1927 roku i prowadzonego (dla dziewcząt wiejskich) przez Jadwigę Dziubińską. Realizował on jednak model uniwersytetu będącego z jednej strony instytucją pogłębiającą przygotowanie zawodowe (szczególnie w zakresie praktyki agronomicznej), z drugiej – stanowiącą ogólnokształcącą nadbudowę wykształcenia ogólnorolniczego na poziomie niższym (do uniwersytetu przyjmowano właściwie absolwentki ludowych szkół rolniczych).

Authors and Affiliations

Wiesław Jamrożek

Keywords

Juvenile Delinquency Deviance: An Evolutionary Criminology Perspecive Giacinto Froggio, La devianza delinquenziale giovanile. Analisi psicosociologica di un fenomeno complesso, Laurus Robuffo, Roma 2014, pp. 304

Brak

EP ID EP238473
DOI 10.12775/SPI.2016.2.009
Views 75
Downloads 0