Uzasadnienie zdania odrębnego jako wypowiedź dialogiczna na przykładzie wybranych orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego
Journal Title: Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej - Year 2018, Vol 16, Issue 1
Abstract
Artykuł przedstawia próbę ujęcia uzasadnienia zdania odrębnego jako wypowiedzi dialogicznej. U jego podstaw leży przekonanie, że zdanie odrębne, nawet pojmowane jako głos sprzeciwu wobec rozstrzygnięcia sądu, stanowi jakąś wobec niego reakcję, odpowiedź. Jest też silnym argumentem na rzecz twierdzenia, że w sali narad, w ramach składu orzekającego, w czasie rzeczywistym doszło do dialogu, którego śladów można poszukiwać w tekście uzasadnienia rozstrzygnięcia oraz uzasadnieniu zdania odrębnego. Punktem wyjścia analizy jest oczekiwanie, że przynajmniej niektóre wypowiedzi składające się na ich pisemne uzasadnienie będą nawiązywały do argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu orzeczenia. Formy owego nawiązywania są przedmiotem niniejszego szkicu. W artykule przyjęto bowiem założenie, że cecha zdań odrębnych określona jako dialogiczność jest czymś więcej aniżeli jedynie przejawem osobistego stylu konstruowania wypowiedzi pisemnych przez jej autora. Artykuł, obok pokazania przejawów dialogiczności zdań odrębnych w praktyce Trybunału Konstytucyjnego zawiera próbę wyjaśnienia tych sytuacji, w których dane zdanie odrębne jest dialogiczne w stopniu niskim (co nie oznacza bynajmniej cechy waloryzowanej negatywnie). Artykuł przedstawia trzy czynniki tego rodzaju: uwarunkowania instytucjonalne związane z organizacją pracy składu orzekającego, potencjał argumentacyjny danej sprawy, wreszcie jej waga aksjologiczna.
Authors and Affiliations
Maciej Wojciechowski
Keywords
Related Articles
- EP ID EP564786
- DOI -
- Views 165
- Downloads 0
Role zawodowe prawników w świetle modelu good governance
Niniejszy artykuł ma na celu weryfikację tezy, że instytucjonalizacja rozwiązań regulacyjnych promowanych przez ideę good governance prowadzi do zmiany sposobu pojmowania ról prawników i ich odpowiedzialności zawodowej w...
Błąd perspektywy czasu a odpowiedzialność odszkodowawcza
Hindsight bias is one of the cognitive biases, which are biases that people make systematically and predictably. The essence of this bias is inability to correctly evaluate the probability of past events. Our tendency to...
Apolityczność w prawoznawstwie. Kryzys idei a zjawisko populizmu
Przedmiotem artykułu jest obecny kryzys idei apolityczności prawoznawstwa i relacja tego kryzysu ze zjawiskiem populizmu. W pierwszej części opracowania Autor stawia tezę o postteologicznym i liberalnym charakterze idei...
Kilka uwag o przydatności narzędzi lingwistyki kognitywnej do rozróżnienia wykładni rozszerzającej i wnioskowania przez analogię
Artykuł jest propozycją dyskusji nad przydatnością narzędzi lingwistyki kognitywnej do zastosowań prawniczych, zwłaszcza w zakresie wykładni i rozumowań prawniczych. Językoznawstwo kognitywne to rozwijający się od lat 70...
Teoria prawa wobec wyzwań pragmatyzmu analitycznego
Artykuł zawiera rozważania metafilozoficzne i metateoretyczne odnoszące się do uprawiania teorii prawa w nurcie klasycznego projektu analizy. Celem tych uwag jest ukazanie wyzwań, jakie klasycznemu projektowi analizy sta...