Wpływ zabiegów ochrony czynnej na liczebnośći rozmieszczenie lelka Caprimulgus europaeus na wrzosowisku w Kampinoskim Parku Narodowym
Journal Title: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej - Year 2016, Vol 18, Issue 49
Abstract
Lelek Caprimulgus europaeus, jest gatunkiem leśnym, borowym, preferującym niewielkie luki, śródleśne polany, zręby, pożarzyska, wrzosowiska, piaszczyste skraje borów, zarastające wydmy i pastwiska. To obszary podlegające szybkim zmianom sukcesyjnym. Istotnym elementem siedliska lęgowego lelka jest obecność młodych sosen, brzóz, otwartych fragmentów piaszczystych, te elementy powinny się znaleźć także w jego otoczeniu. Niniejszy artykuł przedstawia rezultaty ochrony czynnej lelka na niewielkim, 40 ha wrzosowisku na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. Wrzosowisko powstało na skutek pożaru w roku 1988, na którym od początku trwała sukcesja brzozy i sosny. Badania liczebności, rozmieszczenia terytoriów lelka oraz zmian wielkości tych terytoriów na skutek ochrony czynnej wrzosowiska, prowadzono w latach 2008-2015. Ochrona czynna wrzosowiska polegała na wycięciu części sosen i brzóz, stworzeniu polanek i niewielkich luk. Na wrzosowisku pozostawiono sosny krzywe o poziomych gałęziach, na których ptaki tokowały lub odpoczywały. Drzewa spoczynkowe lelków zostały określone na podstawie wcześniejszych obserwacji. Było to podstawą do pozostawienia także kolejnych zniekształconych sosen, które stanowiły potencjalne miejsce toków i wypoczynku. Pozostawiano także część brzóz, stanowiących miejsce rozmnażania się i skupisko motyli nocnych. Na skutek prowadzonych prac ochrony czynnej, liczebność lelka wzrosła niewiele, z 9 terytoriów w roku 2008 do 13 terytoriów w roku 2015. Zagęszczenie lelka z roku 2008, wynoszące 2,3p/10 ha, wzrosło w roku 2015 do 3,2p/10 ha. Ważniejszym efektem jest rozprzestrzenienie się ptaków i powiększenie się rozmiarów ich terytoriów. W pierwszych latach badań lelki skupiały się w najbardziej otwartej części wrzosowiska a ich terytoria wynosiły ok. 0,5 ha. Po utworzeniu nowych luk w innych częściach wrzosowiska, ptaki zajęły nowe nisze, poszczególne pary oddaliły się od siebie a wielkości terytoriów wzrosły do 0,8-1,6 ha. Niniejsza praca przedstawia badania i ochronę czynną lelka prowadzone na małej powierzchni i wydaje się, że właśnie na takie mikrosiedliska, wielkości kilkunastu-kilkudziesięciu ha należy zwracać baczną uwagę przy planowaniu ochrony czynnej lelka i próbie zachowania najoptymalniejszych dla tego gatunku siedlisk.
Authors and Affiliations
Danuta Pepłowska-Marczak
Ochrona nietoperzy w lasach gospodarczych
Pozyskiwanie drewna w ramach cięć rębnych i przedrębnych kształtuje strukturę drzewostanów, przez co wpływa na ich dostępność i atrakcyjność dla nietoperzy. Rębnie powodują powstawanie śródleśnych powierzchni otwartych,...
Czy leśnikom wypada mówić o kosztach ochrony przyrody?
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie finansowego aspektu ochrony przyrody realizowanej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe oraz rozważenie zasadności włączania tego wątku do zagadnień ochrony prz...
Ochrona lasu czy ochrona ekosystemów leśnych? Z prac nad narodowym programem leśnym
Artykuł omawia miejsce ochrony lasu w pracach nad Narodowym Programem Leśnym. Tematyka ta nie była rzedmiotem oddzielnych debat, ale znalazła się pośrednio lub bezpośrednio we wszystkich obszarach tematycznych paneli eks...
Zarastanie torfowiska „Długie Bagno” w Kampinoskim Parku Narodowym
Torfowisko Długie Bagno jest największym tego rodzaju obiektem w Kampinoskim Parku Narodowym, zajmuje powierzchnię 18,62 ha. Badania przeprowadzono na powierzchni 13,02 ha. Celem badań była analiza procesu zarastania tor...
Odnowienie naturalne drzew i krzewów w płatach dobrze zachowanego oraz spinetyzowanego grądu środkowoeuropejskiego Galio sylvatici- Carpinetum (R. Tx. 1937) Oberd. 1957
Pinetyzacja jest jedną z najczęściej obserwowanych form degeneracji zbiorowisk grądowych. Udział sosny i jej wpływ na fitocenozy grądowe jest oczywisty, jednak wciąż dyskutowana jest ich regeneracja w płatach spinetyzowa...