YAVUZ SULTAN SELİM DEVRİ ERZİNCAN SANCAĞI KANUNNÂMESİ’NİN DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF THE CODES OF ERZINCAN IN YAVUZ SULTAN SELIM ERA ОЦЕНКА ЗАКОНОПОЛОЖЕНИЯ САНДЖАКИ ЭРЗИНДЖАН В ЭПОХИ ЯВУЗ СУЛТАН СЕЛИМА
Journal Title: Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi - Year 2017, Vol 36, Issue 36
Abstract
Osmanlı Devleti’nin coğrafyasında bulunan ve sonradan ayrılmış olan ülkelere bıraktığı en büyük miraslardan biri tahrir defterleridir. Tahrir defterlerinde sancaklar, nahiyeler, şehirler, köyler, mezralar, mahalleler ve çiftliklerin yanı sıra dini, sosyal ve kültürel yapılar hakkında da bilgiler yer almaktadır. Bu tahrir defterlerinin ön kısmında bölgeye ait kanunnameler yer almaktadır. Makalemizde, Yavuz Sultan Selim Devri’ne ait 1516 “Erzincan Sancağı Kanunnâmesi”nin içerdiği hükümler tespit edilerek açıklığa kavuşturulmuştur. Bu kanunname iki kısımdan oluşmaktadır. Kanunnâmenin birinci kısmı Kanun-ı Osmanî’den, ikinci kısmı Hasan Padişah Kanunu’ndan faydalanılarak tanzim edilmiştir. Birinci kısımda Erzincan Sancağı’nda uygulanan sancak kanununun hükümleri, reayadan alınan vergi kalemleri, onların miktarları ve tahsil edilme zamanları belirtilmiştir. İkinci kısım ise belediye ile ilgili olup halkın pazarda alım satım kurallarına uyması için gereken hükümleri, bâc, tamga ve gümrük vergilerini içermektedir. Bu incelemede, ayrıca Osmanlı zamanında Erzincan Sancağı’nda kullanılan “âsiyâb”, “âşar”, “bac”, “ağnam”, “resim”, “harir”, “asel”, “batman`, “maktu” gibi Arapça ve Farsça kelimelerin günümüz Türkçesindeki anlamlarına dikkat edilmiş ve bölgedeki ölçü ve tartı birimlerini tespit edilmiştir. Ottoman Tax Registers (Cadastral Record Books) are one of the greatest heritages of Ottoman Empire, which has been left to those states that once belonged to the Ottoman Empire and later became independent states. Tax Registers (Cadastral Record Books) consist of information about Sanjaks, towns, cities, villages, hamlets, neighborhoods, farms, as well as religious, social and cultural structures. The beginning part of Tax Registers (Cadastral Record Books) is concerned about regional codes. This article has identified and clarified the provisions of “Erzincan Sancağı Kanunnâmesi” (Codes of Erzincan Sanjak) in 1516 during Yavuz Sultan Selim Era. These codes are composed of two parts. The first part clarifies how to benefit from the codes of the Ottomans, the second part explains the use of the codes of King Hasan. The first part of the article specifies the provisions of the Sanjak`s law that was applied in Erzincan Sanjak, the tax items collected from the public, the amount of taxes and dates of tax collection. The second part is concerned about the municipality and includes the provisions of public market trading rules, taxes and customs. Furthermore, in this study attention is also paid to the contemporary Turkish meanings of some Arabic and Persian words used in Erzincan Sanjak in Ottoman period, such as “âsiyâb” (mill), “âşar” (tithe), “bâc” (tax), “ağnam” (sheep), “resim” (tax), “harir” (silk), “asel” (honey), “batman” (weight unit, 10 kg), “maktu” (fixed), and also has identified the measurement and weighting units in Ottoman period. Пространные реестры являются одними из крупнейших наследий для стран, которые были расположены в границах Османской империи и потом стали самостоятельными государствами. В пространных реестрах даны сведения о санджаках, городках, городах, деревнях, хуторах, фермах, а также информация о религиозных, социальных и культурных структурах. Начальная часть пространных реестров содержит региональные законоположения. Наша статья, разъяснила основные положения «Закона Эрзинджанского санджака», датированного 1516 годом во время правления Явуз Султан Селима. Этот закон состоит из двух частей: В первой части закона использована «Канун-и Османи», а во второй части законы Хасан падишах. В первой части закона, применяемого в Эрзинджане, указаны основные положения закона, виды налогов, собранные от населения, их количество и время взимания налогов. Вторая часть касается муниципалитета и включает в себя положения правил торговли на публичном рынке, налогов и таможенных формальностей. В этом исследовании также уделено внимание значению следующих арабских и персидских слов “âsiyâb” (водянная мельница), “âşar” (десятина), “bac” (налог с таваров, продаваемых на базарах), “ağnam” (налог с мелького рогатого скота), “resim” (налог), “harir” (шелк), “asel” (налог за мед), “batman” (батман, мера весы от 2,5 до 10 кг), “maktu” (определенный, установленный), которые использовались в Эрзинджане во времена Османского государства. Кроме того, описаны единицы измерения и взвешивания в период Османской империи.
Authors and Affiliations
Iasha BEKADZE, Merab BEKADZE
FELSEFEDEN İKTİSADA, İKTİSATTAN KRİZLERE, KRİZLERDEN DE TÜRKİYE’YE DERSLER FROM PHILOSOPHY TO ECONOMICS, FROM ECONOMİCS TO CRISIS, LESSONS FROM TURKEY TO CRISIS ОТ ФИЛОСОФИИ К ЭКОНОМИКЕ, ОТ ЭКОНОМИКЕ НА КРИЗИС, УРОКИ ИЗ ТУРЦИИ В УСЛОВИЯХ КРИЗИСА
Bu çalışmada öncelikle ekonomik düşünce bir bütün olarak incelenmiş ve milattan önceki dönemlerden günümüze kadar kronolojik olarak araştırılmıştır. Bunu yapmadaki amaç ise tarihten günümüze insanların düşüncelerinin eko...
ÇAĞDAŞ AZERBAYCAN VE ÖZBEK ŞİİRİNDE ORTAK GELİŞME ENLEMLERİ; DİL KONUSU (60`LI YILLAR ) PARALLELS OF COMMON DEVELORMENT IN MODERN AZERBAIJANI AND UZBEK POETRY (60TH YEARS) ПАРАЛЛЕЛИ ОБЩЕГО РАЗВИТИЯ В СОВРЕМОННОЙ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ И УЗБЕКСКОЙ ПОЭЗИИ (60-Е ГОДА)
Makalede çağdaş Azerbaycan-Özbek sanat ilişkileri, özellikle şiirde ortak gelişim özellikleri, her iki halkın şairlerinin sanatında konu, fikir ve içerik, üslup enlemleri inceleme objesidir. Tarihi folklora dayalıçağdaş...
İLKEL İNSAN VE DİKTATÖRLÜĞÜN KURULMASI: HAYVAN ÇİFTLİĞİ İLE KARANLIĞIN YÜREĞİ ROMANLARININ KARŞILAŞTIRMASI PRIMITIVE HUMAN AND THE CONSTRUCTION OF DICTATORHIP: COMPARISON OF ANIMAL FARM AND HEART OF DARKNESS ПЕРВОБЫТНЫЙ ЧЕЛОВЕК И ОБРАЗОВАНИЕ ДИКТАТОРСКОГО СТРОЯ: СРАВНЕНИЕ РОМАНОВ “ЖИВОТНОВЕДЧЕСКАЯ ФЕРМА” И “СЕРДЦЕ ТЬМЫ”
Dünyanın yaşadığı en önemli ve en geniş kapsamlı savaşlara, Stalin, Hitler, Mussolini gibi milyonlarca insanın öldürülmesi, soykırımlar, sürgünler gibi trajik ve insanlıkdışı uygulamaları ortaya koyan diktatörlerin ortay...
ÇANAK ÇÖMLEKSİZ NEOLİTİK DÖNEMDE VARAN FİGÜRLERİ DESERT MONITOR FIGURES IN PRE-POTTERY NEOLITHIC PERIOD ФИГУРЫ С ИЗОБРАЖЕНИЕМ ВАРАНА КАМЕННОГО ВЕКА НЕОЛИТА
M.Ö. 10.binyılda, Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem'de, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Neolitik topluluklar kireçtaşından yapılmış dikilitaşların üstüne çeşitli hayvan tasvirleri yapmaktaydı. Bu tasvirler, kabartma şeklind...
SOĞMATAR’DA ETÇ IV DÖNEMİNE AİT PİŞMİŞ TOPRAK İKİ İNSAN FİGÜRİ
Bölgelere göre farklılık gösteren ve kendi içinde temel özelliklere sahip olan ve Eski Yakın Doğu kültürleri tarafından üretilen objeler arasında oldukça yaygın bir grubu oluşturan figürinler, kültürlerin ve kültürel ili...